Danh sách các lễ hội vào cuối năm


    Giai đoạn có nhiều hội thứ hai là vào tháng bảy và tháng tám. Tháng bảy người Việt có 4 hội, tháng tám có 9 hội.
    Riêng hai giai đoạn này đã chiếm 72 hội trong số 83 hội cả năm của công trinh. Ở đồng bào miền núi, hội xếp theo mùa, vụ thì trong số 17 hội, chỉ có một hội vào tháng bảy là hội Mbăng Katê của người Chăm theo Bà la môn còn tất cả là sau vụ đông (8 hội trong 3 tháng đầu, 8 hội sau mùa thu hoạch và vào tháng 12).

Danh sách các lễ hội vào cuối năm

    Những hội của người Việt nằm ngoài thời gian sau vụ mùa và vụ chiêm phải có lí do riêng: Hoặc là gắn liền với tục lệ địa phương như hội cầu mùa Bảo Ninh ở Xã Bảo Ninh, Quảng Bình thờ Cá Voi tổ chức vào ngày 14-16 tháng 4, lễ vía Bà Chúa Xứ ờ Vĩnh Tế, An Giang nguồn gốc không rõ, lễ hội Thánh Gióng ờ Phù Đổng, Hà Nội. Nhưng vẫn còn dấu vết nghi lễ nông nghiệp như lễ rước nước trong lễ hội Thánh Gióng, trong hội Đền Chèm từ 14 đến 17 tháng năm ở Thụy Phương, Hà Nội và tục cầu mùa trong hội Đua thuyền làng Đức Bác tỉnh Vĩnh Phú ngày 10 tháng sáu.
- Một hội lễ nông nghiệp thế nào cũng cầu xin thần linh giúp cho được mùa. Trong óc người xưa, cây lúa trổ hạt và người đàn bà sinh con là một. Nếu ta để ý thì thấy khi làm lúa nương trên đồi đàn ông đàn bà đứng giáp mặt nhau, đàn ông chọc lỗ đàn bà bó hạt và trồng lúa dưới chân đồi đi lùi ngược lên đỉnh đồi. Cũng vậy. đàn ông cày mà đàn bà cấy. Nếu có ngoại lệ thì thấy ở Thanh 1 lóa đàn bà cày. Sở dĩ thế là vì đất Thanh là đất vua quan. Vua Lê, chúa Trịnh, chúa Nguyễn, vua Nguyễn đều dân Thanh Hóa. Con trai ra làm quan, làm lính gần hết vì dân Thanh là dân được tín nhiệm hơn. Cho nên trai Thanh xưa lấy vợ sớm, vợ hơn tuổi chồng và phụ nữ cày ruộng.
    Đã là nghi lễ nông nghiệp thì có nhiều nghi lễ khác với dân du mục và dân công nghiệp, thương nghiệp.
    Thứ nhất, có nghi lễ phồn thực. Thí dụ trò múa moở xã Sơn Đồng, Hà Sơn Bình, ngày mồng 6 tháng hai ta. Khi lễ tế đã xong, trai chưa vợ gái chưa chồng tụ họp tại đình. Một người vừa múa vừa hát trước bàn thờ, tay trái cầm khúc tre, biểu tượng dương vật, tay phải cầm mo cau, biểu tượng âm vật. Người múa mấy lần đập khúc tre vào mo cau gợi lên hành động giao phối. Cuối cùng, tung hai vật vào đám trai gái để họ tranh cướp, chen lấn, xô đẩy nhau. Khúc tre gãy nhiều đoạn, mo cau bị rách tung. Ai lấy được một mảnh sẽ gặp may mắn trong hôn nhân và trong sản xuất.