Đây là một văn kiện có giá trị thê giới cho đến nay vẫn hoàn toàn
hiện đại. Nguyễn Trãi trước UNESCO gần sáu trăm năm đã lấy văn hóa làm nền tảng
cho chủ quyển dân tộc (“Nhớ nước Đại Việt ta từ trước. Vốn xưng nền văn hiến đã
lâu”), trước Stalin 465 năm đã thấy dân tộc là một thể thống nhất gồm bốn yếu
tố là địa lý (“Núi sông bờ cõi đã chia”), phong tục (“Phong tục Bắc Nam cũng
khác”), lịch sử (“Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập”), chính
quyền thống nhất (“Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên hùng cứ một phương”).
Siêu việt hơn nữa, chính Nguyễn Trãi nêu lên được thực chất của chế độ
cai trị mà Việt Nam phải theo là con đường “Chí nhân, Đại nghĩa”, sức mạnh của
đất nước là những người “manh lệ bốn phương” và trách nhiệm của một chính quyền
thực sự dân tộc là “duy tân từ đấy”.
Đó là bản tuyên ngôn của chủ quyền dân tộc nước ta cho đến ngày nay. Vì
có một truyền thống lâu đời và nhất quán như vậy, cho nến văn hóa Việt Nam
trước hết là văn hoa Tổ quốc. Đây là cái thìa khóa để hiểu một con số đông có
các biểu hiện văn hóa mà nếu xét tách rời, nhất định dẫn tới vô số cuộc tranh
luận không thể kết thúc được như tình hình đã diễn ra.
Bây giờ, ta sẽ dùng Tổ quốc luận để lý giải những hiện tượng vãn
hóa. Vì nhiều hiện tượng sẽ được trình bày lại trong các chương sau, cho nên để
cho gọn, mỗi hiện tượng chỉ nói qua cốt để nêu lên cách tiếp cận mà thôi.
Thứ nhất, sự tiếp thu văn hóa Trung Quốc. Người Việt Nam chỉ tiếp
thu cái phần cần thiết của văn hóa Trung Quốc để bảo vệ chủ quyền dân tộc mà
thôi, chứ không phải là bắt chước một cách nô lệ, dù cho nhìn bên ngoài khó
lòng bảo là không máy móc.
Sự tiếp thu này biểu lộ trong cách tổ chức chính quyền cai trị thuần tuý
bằng con đường dân sự, không có sự can thiệp của tôn giáo. Một chế độ thi cử để
làm quan nhầm đào tạo những công chức am hiểu cách cai trị, một văn tự làm nền
tảng cho su đ cai trị là chữ Hán, một chế độ quân chủ cha truyền con
nối, cùng với thái độ đối với Hoàng đê Trung Quốc “Kính nhì viễn chì’’Trong
phần nói về “Cách tiếp cận vàn hóa” sẽ trình bày qua các đặc điểm
này.
Chỉ có làm như vậy mới có đủ điều kiện huy động toàn dân chống xâm lược
từ phương Bắc. Chính biện pháp “tiếp thu văn hóa để giữ vững độc lập” là cách
làm khôn ngoan nhất người ta 1 có thể hình dung được.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: truyền thống tốt đẹp của dân tộc
việt nam
