Điều chắc chắn có thể trả lời: đó là truyền thống văn hóa Việt Nam
không bao giờ xem quyền lợi gia đình đối lập lại quyền lợi Tổ quốc. Trái lại,
mặc dù có nhiều nhược điểm, gia đình Việt Nam chính là cái lò tạo nên tinh thần
yêu nước của dân tộc. Ta phải thận trọng trong vấn đề này, nếu không sẽ đập vỡ
cái bình ngọc trong khi con chuột lại bỏ chạy.
Ta thử xét nguyên lý làm nền tảng cho cách cai trị
của Trung Quốc và Việt Nam.
Chế độ vua chúa ở hai nước này đều lấy chữ “Hiếu” làm nền tảng cho việc
cai trị. Nguyên văn của nó là “Dĩ hiếu trị thiên hạ” (dùng chữ hiếu để cai trị
thiên hạ), về mặt ngôn ngữ, nó xuất phát tự câu dưới đây của Hữu Tử trong “Luận
ngữ’: “Con người đã hiếu, để mà lại xúc phạm người xúc phạm người trên là hiếm có
vậy. Kẻ không thích phạm thượng mà lại làm loạn là điều chưa có vậy. Người quân
tử cốt lo cái gốc. Cái gốc được dựng lên thì cái đạo sinh ra. Hiếu và đễ chẳng
phải là cái gốc của chữ nhân đó sao? ” ( 10).
Nói theo thao tác luận, vua chúa ngày xưa dùng chữ hiếu làm nền tảng của
chính trị, không phải vì bản thân “hiếu, để”mà để tránh sự chống đối lại quyền
cai trị của mình. Muốn phục vụ chính trị do kết quả, phải đào tạo con người sẽ
chấp nhận chính trị của mình. Chê độ quân chủ là điều chúng ta chống lại. Nhưng
tại sao ta lại không biết dùng biện pháp có hiệu lực nhất của nó để bảo vệ chính
trị của ta? Tức là phải đào tạo con người biết vâng lời, biết nhường nhịn ngay
từ trong gia đình. Chữ hiếu không liên quan tới chế độ vua chúa mà liên quan tới
việc đào tạo con người có trách nhiệm tự giác, biết kiềm chế những ham muốn của
bản thân để mưu lợi cho cộng đồng. Nếu như chúng ta không quan tâm tới việc tạo
nên những người con có hiếu với cha mẹ, không biết yêu quý gia đình, không biết
nhường nhịn, thì sẽ có những người vâng lời vì sợ hay vì giả dối, chỉ cốt để
mưu lợi cho mình. Thậm chí, nếu như chúng ta coi nhẹ những đứa con có hiếu,
không che chở họ, thì sẽ có những kẻ phạm thượng xuất hiện khi chế độ gặp khó
khăn. Điều này là không thể tránh được, bởi vì chúng ta đang xây dựng một xã hội
chưa có tiền lệ, dựa vào một khuôn mẫu phương Tây, trước một đối thủ mạnh hơn
chúng ta rất nhiều về kinh tế, về kinh nghiệm, lợi dụng kinh tế làm viên đạn
bọc đường, lại chẳng thích thú gì đối với chế độ chúng ta.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: những truyền thống tốt đẹp của dân
tộc việt nam
