Điều kiện để cho giao lưu văn hóa thành công chính là hòa bình, và sự
tiếp xúc càng có kết quả khi giữa hai tộc người không có thành kiến. Việt Nam
đã trải qua trên một ngàn năm Bắc thuộc nhưng ảnh hưởng văn hóa Trung Quốc này
không to lớn. Trái lại, từ khi nước Việt Nam giành được độc lập thì ảnh hưởng
này lại rất sâu rộng.
Hai ông vua chịu khó học tập văn hóa Trung Quốc nhất là Lê Thanh Tông và
Minh Mệnh và chính dưới thời hai ông vua này nước Việt Nam hùng mạnh nhất,
không phải lo giặc ngoại xâm từ phương Bắc. Văn hóa Pháp tồn tại ở Việt Nam
không phải do súng đạn mà do công của các học giả Pháp, các cơ quan giáo dục
Pháp.
Cho nên trong sự giao lưu trước mắt, khi chủ nghĩa đế quốc không còn,
.chính quyền dân tộc vững vàng và ổn định, chắc chắn sẽ đem đến nhiều kết quả
có ích cho cả Việt Nam lẫn nước ngoài. Một người không có thành kiến có thể
thấy trong mười năm qua từ 1985, từ khi Việt Nam thi hành chính sách đổi mới,
ảnh hưởng văn hóa thế giới là mạnh hơn rất nhiều so với thời Pháp thuộc, hay
thời Mỹ thống trị ở miền Nam. Có một sự cấu trúc hóa lại đang diễn ra trong mọi
lĩnh vực.
Trong sự giao lưu này cần phân biệt hai tình trạng:
Văn hóa hiện đại không xuất phát từ phương Đông, mà từ phương Tây
tư bản chủ nghĩa. Dù cho phương Tây tư bản chủ nghĩa có những tệ nạn to lớn do
phần văn hóa của các nước này gây nên, phương Tây sẽ tự mình khắc phục được,
cũng như nó đã tự khắc phục được những nhược điểm của thời đế quốc chủ nghĩa để
cứu chủ nghĩa tư bản khỏi sụp đổ theo chủ nghĩa đế quốc. Dù cho cá nhân luận
theo nghĩa xấu có mạnh đến đâu, không phải chỏ nghĩa này có thể thắng được chủ
nghĩa nhân đạo ở một đất nước có truyền thống dân chú. tự do được. Sẽ có một sự
hoán cải cá nhân luôn theo tinh thần nhân đạo, do các nhà văn hóa của nó khởi
xướng và sẽ dược hàng trăm triệu người hưởng ứng.
Điều đáng lo là ở những nước thuộc thế giới thứ ba, các nước này tiếp
nhận nền văn hóa hậu công nghiệp như một vật thể ở bên ngoài nó. Một nước như
Việt Nam phải làm nhiều việc mà một nước phương Tây không phải làm. Nó phải
chuyến văn hóa của nó trước kia là văn hóa nông thôn, “nông thân bao vây thành
thị”, thành văn hóa đô thị để đô thị hóa nông thôn theo văn hóa của mình. Hai
là nó phải chuyển cái tâm thức ngàn xưa để theo chủ nghĩa duy lý, chấp nhận óc
phê phán, tự do cá nhân và óc phán tích, tức là những thành quà tạo nên văn hóa
phương Tây.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: thuần phong mỹ tục việt nam
