Nếu chỉ xét các cuộc kháng chiến chống
xâm lược thành công làm thành truyền thống quân sự độc đáo của dân tộc và đã
đem đến thắng lợi làm thành bài học cho đời sau, thì đó là truyền thống chiến
đấu vì bất đắc dĩ của một hình thức đặc biệt của chiến tranh nhân dân (toàn dân
kháng chiến, toàn quốc kháng chiến, toàn diện kháng chiến), cốt giành lấy trái
tim hơn giành lấy đất, thành trì bảo vệ Tổ quốc là ở nhân dân, không ở thành
lũy, không có cắt đất cầu hòa, không dùng đại quân đánh ngay một trận được thua
với địch ngay từ đầu mà biết né tránh mũi nhọn, đánh bại địch ở nơi mình chuẩn
bị trước hay ở nơi địch bị lâm vào thế bị động, phá thế chủ động của địch bằng
đủ mọi cách, lấy thế thắng lực, lấy chính nghĩa thắng bạo quyền.
Hình thức chiến tranh này rõ rệt xuất
phát từ văn hóa dân tộc. Trần Hưng Đạo đã ý thức được nó khi nói “nếu quân địch
đến ồ ạt thì không đáng sợ, nhưng nếu nó đi con đường tằm ăn lá dâu thì đáng sợ”.
Đã có hai lần chúng ta không theo truyền thống này và dẫn tới hai lần nội thuộc
khiến nhân dân bắt buộc phải tiến hành một cuộc kháng chiến trường kỳ cực kỳ
gian khổ theo đúng truyền thống quân sự dân tộc mới giành lại được độc lập.
Lần thứ nhất vào thời nhà Hồ, lo giữ
thành, dốc chủ lực đánh trong khi chưa tạo được cho nhân dân một sự thống nhất
về tư tưởng; những chủ trương cải cách bị thi hành lệch lạc gây rối loạn trong
nhân dân.
Lần thứ hai vào nửa cuối thế kỷ XIX, cắt
đất cầu hòa, chống lại nhân dân khởi nghĩa chống Pháp, lo xây những thành tốn
bao công của mà vô dụng, bụng cầu hòa mà lại không chịu đổi mới, không biết gì
về địch mà muốn dùng ngoại giao khiến địch rút quân.
Như vậy là có truyền thống mà từ bỏ
truyền thống, cho nên thất bại.
Truyền thống quân sự Việt Nam được thể
hiện trong các cuộc kháng chiến dưới đây:
1.
Kháng chiến bảo vệ Tổ quốc đời Lý
2.
Kháng chiến đánh bại quân xâm lược
đời Trần.
3.
Kháng chiến trường kì để giải phóng
dân tộc của Lê Lợi.
4.
Chiến tranh thần tốc đại phá quân
Thanh của Quang Trung.
5.
Chiến tranh nhân dân với quy mô lớn
nhất có ý nghĩa thế giới trong hai cuộc
6.
Kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ,
đánh bại hai chủ nghĩa thực dân có tác động đến thế giới là chủ nghĩa thực dân
cũ, và chủ nghĩa thực dân mới, dẫn tới sự cáo chung của chủ nghĩa thực dân và
mở đường cho lịch sử thế giới hôm nay trong hòa bình, hợp tác, hữu nghị, phát
triển.
Điều này nhắc nhở ta, có truyền thống
thì phải giữ gìn nó, phát huy nó, làm cho nó thích hợp với hoàn cảnh hiện tại
của thế giới, chứ không thể tự mãn với truyền thống biến nó thành sách lược
cứng đờ. Phần tổng kết chỉ xét có truyền thống này thôi. Chúng tôi trình bày nó
trong ba vấn đề:
1.
Vấn đề xây dựng lực lượng và sử dụng
lực lượng.
2.
Vấn đề đường lối chiến tranh nhân
dân.
3.
Trách nhiệm người lãnh đạo.
Trong việc trình bày các vấn đề trên,
chúng tôi cố gắng tìm ra đặc điểm riêng của chiến tranh Việt Nam trong quan hệ
gắn bó với văn hóa Việt Nam. Các công trình bàn về quân sự đã có nhiều nhung
theo chúng tôi biết, chưa có công trình xét trong quan hệ với văn hóa.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: van hoa viet nam
